ESG สำหรับ SME: ไม่ต้องรอแผนใหญ่ ไม่ต้องใช้งบเยอะ: เปลี่ยน ‘ความตั้งใจ’ ให้เป็นการ ‘ลงมือทำ’ ได้ตั้งแต่วันนี้
สำหรับเจ้าของธุรกิจ SME จำนวนมาก คำว่า ESG (Environment Social Governance) อาจฟังดูเหมือนเป้าหมายที่ยิ่งใหญ่และไกลตัว เหมือนการพิชิตยอดเขาเอเวอเรสต์ที่ต้องใช้ทั้งทีมงาน อุปกรณ์ราคาแพง และการวางแผนที่ซับซ้อน ความรู้สึกว่า “มันดีนะ…แต่ไม่รู้จะเริ่มอย่างไร” คือกำแพงที่ใหญ่ที่สุดที่แช่แข็ง “ความตั้งใจดี” ของเราไว้
แต่ความจริงแล้ว การเดินทางสู่ธุรกิจที่ยั่งยืนไม่ได้เริ่มต้นที่ยอดเขา แต่มันเริ่มต้นที่ “ก้าวแรก” ที่หน้าประตูบ้านของเราเอง บทความนี้ไม่ใช่คู่มือพิชิตยอดเขา แต่คือ “คู่มือการเริ่มเดิน” ที่จะปลดล็อกก้าวแรกของคุณ โดยจะเปลี่ยนแนวคิด ESG ที่ดูใหญ่โต ให้กลายเป็นภารกิจเล็กๆ 5 อย่างที่คุณสามารถลงมือทำได้ทันที เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงที่มองเห็นได้จริงทั้งในแง่ของต้นทุนและภาพลักษณ์
- FTSE Russell: เกณฑ์ประเมินความยั่งยืนที่บริษัทจดทะเบียนไทยต้องรู้
- ที่ปรึกษา ESG – ESG Consulting firm
- ความสำคัญของสิ่งแวดล้อมใน ESG
ESG สำหรับ SME: ทำไมการเริ่มต้นเล็กๆ วันนี้ สำคัญกว่าแผนที่สมบูรณ์แบบในวันพรุ่งนี้
หลายคนอาจรอให้มีแผนที่สมบูรณ์แบบก่อนออกเดินทาง แต่ในโลกธุรกิจที่เปลี่ยนแปลงเร็ว การเริ่มต้นลงมือทำตั้งแต่วันนี้ แม้จะเป็นก้าวเล็กๆ กลับสำคัญกว่าด้วยเหตุผลเหล่านี้
- สร้างแรงส่ง (Momentum): อุปสรรคที่ยากที่สุดคือการ “เริ่ม” เมื่อคุณได้ลงมือทำและเห็นผลลัพธ์เล็กๆ น้อยๆ (เช่น ค่าไฟที่ลดลง) มันจะสร้างความมั่นใจและแรงผลักดันให้คุณอยากทำก้าวต่อไปที่ใหญ่ขึ้น
- สร้าง “เรื่องเล่า” ได้ทันที: คุณไม่จำเป็นต้องรอให้มีรายงานความยั่งยืนฉบับสมบูรณ์เพื่อจะบอกเล่าเรื่องราวดีๆ การเปลี่ยนมาใช้บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม หรือการสนับสนุนร้านค้าในชุมชน คือคอนเทนต์การตลาดที่จริงใจและทรงพลังที่คุณสามารถโพสต์ลงโซเชียลมีเดียได้ในสัปดาห์นี้
- เรียนรู้จากการลงมือทำ (Learning by Doing): วิธีที่ดีที่สุดในการเข้าใจว่า ESG จะสร้างประโยชน์ให้ธุรกิจของคุณได้อย่างไร คือการเริ่มนำไปปรับใช้ คุณจะเริ่มมองเห็นโอกาสใหม่ๆ ในการลดต้นทุนและสร้างนวัตกรรมที่คุณไม่เคยเห็นมาก่อน
- ตอบโจทย์ความคาดหวังพื้นฐาน: ในปี 2025 ลูกค้า คู่ค้า และธนาคาร ต่างมีความคาดหวัง “ขั้นพื้นฐาน” ว่าธุรกิจควรมีความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม การเริ่มต้นจากจุดเล็กๆ เหล่านี้ก็เพียงพอที่จะแสดงให้เห็นว่าคุณคือธุรกิจที่ใส่ใจและกำลังเดินไปในทิศทางที่ถูกต้อง
ESG Starter Pack: 5 ภารกิจง่ายๆ ที่ SME ทำได้ทันที (พร้อมเห็นผลลัพธ์)
ลืมแผนการที่ซับซ้อนไปก่อน แล้วมาเริ่มต้นกับ “ชุดอุปกรณ์เริ่มต้น ESG” 5 อย่างนี้ ที่ออกแบบมาเพื่อ SME โดยเฉพาะ
1. (E) ภารกิจ “ล่าบิล ล่ารอยรั่ว”
- ลงมือทำ: สัปดาห์นี้ ใช้เวลา 30 นาที รวบรวมบิลค่าไฟ ค่าน้ำ และค่ากำจัดขยะ ย้อนหลัง 3 เดือน ตัวเลขไหนสูงสุด? นั่นคือจุดที่คุณควรเริ่ม “ล่ารอยรั่ว” เป็นอันดับแรก เดินสำรวจร้านหรือออฟฟิศของคุณ มีหลอดไฟดวงไหนที่ยังไม่ใช่ LED? มีเครื่องปรับอากาศตัวไหนที่ไม่เคยล้างฟิลเตอร์เลยหรือไม่?
- ผลลัพธ์: วินัยทางการเงินที่ดีขึ้น และค่าใช้จ่ายที่ลดลงอย่างเห็นได้ชัดในบิลเดือนถัดไป
2. (S) ภารกิจ “คุยกับพนักงาน 1 เรื่อง”
- ลงมือทำ: ในการประชุมทีมครั้งต่อไป ลองถามคำถามง่ายๆ ว่า “มีอะไรหนึ่งอย่างที่เราสามารถทำได้ เพื่อให้ที่นี่เป็นที่ทำงานที่ดีและปลอดภัยยิ่งขึ้น?” ตั้งใจฟังคำตอบของพวกเขา บางทีอาจเป็นเรื่องเล็กๆ น้อยๆ อย่างการเปลี่ยนเก้าอี้ที่ชำรุด หรือการจัดหาอุปกรณ์ปฐมพยาบาลที่ดีขึ้น เลือกมาหนึ่งอย่างที่ทำได้ทันทีแล้วลงมือทำ
- ผลลัพธ์: พนักงานรู้สึกว่าเสียงของพวกเขามีความหมาย สร้างความผูกพันกับองค์กร และลดความเสี่ยงในที่ทำงาน
3. (G) ภารกิจ “เขียนให้ชัด 1 นโยบาย”
- ลงมือทำ: คุณไม่จำเป็นต้องร่างเอกสารทางกฎหมายที่ซับซ้อน เริ่มต้นจากนโยบายง่ายๆ 1 อย่างที่สร้างความโปร่งใสและน่าเชื่อถือ เช่น “นโยบายรับประกันความพึงพอใจ คืนสินค้าได้ภายใน 7 วัน” หรือ “นโยบายความเป็นส่วนตัว (PDPA) ฉบับเข้าใจง่าย” แล้วนำไปประกาศไว้บนหน้าเว็บไซต์หรือโซเชียลมีเดีย
- ผลลัพธ์: สร้างความไว้วางใจให้ลูกค้า และแสดงให้เห็นถึงการบริหารจัดการที่เป็นระบบ
4. (E/S) ภารกิจ “หาคู่ค้าใกล้ตัว 1 ราย”
- ลงมือทำ: เปิดดูรายชื่อซัพพลายเออร์ของคุณ มีวัตถุดิบหรือบริการอะไรบ้างที่คุณสั่งจากที่ไกลๆ ทั้งที่ในชุมชนหรือจังหวัดของคุณก็มีขาย? ลองโทรไปสอบถามราคาและคุณภาพจากซัพพลายเออร์ในท้องถิ่น 1 ราย
- ผลลัพธ์: อาจช่วยลดต้นทุนค่าขนส่ง สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับธุรกิจในชุมชน และได้เรื่องราวดีๆ มาทำการตลาด
5. (All) ภารกิจ “เล่าเรื่อง 1 เรื่อง”
- ลงมือทำ: หลังจากที่คุณทำภารกิจข้อใดข้อหนึ่งสำเร็จแล้ว อย่าเก็บไว้คนเดียว! จงเล่ามันออกมา ถ่ายรูปหรือคลิปสั้นๆ แล้วโพสต์ลงโซเชียลมีเดีย พร้อมแคปชันง่ายๆ เช่น “สัปดาห์นี้เราเปลี่ยนมาใช้กล่องพัสดุจากกระดาษรีไซเคิลแล้วนะคะ ช่วยลดขยะ แถมยังน่ารักเหมือนเดิมเลยค่ะ”
- ผลลัพธ์: เปลี่ยน “การกระทำ” ให้กลายเป็น “สินทรัพย์ทางการตลาด” ที่สร้างภาพลักษณ์ที่ดีให้แบรนด์ของคุณ
กรณีศึกษา (สมมติ): ‘อู่ช่างใหญ่ใจดี’ สร้างความน่าเชื่อถือจากการจัดการ ‘น้ำมันเครื่องเก่า’
อู่ซ่อมรถยนต์ “ช่างใหญ่ใจดี” เป็นอู่มาตรฐานทั่วไป แต่เจ้าของเริ่มมองหา “จุดเล็กๆ” ที่จะสร้างความแตกต่าง:
- เขาพบว่า “ของเสีย” ที่สำคัญที่สุดของเขาคือน้ำมันเครื่องใช้แล้วและยางรถยนต์เก่า ซึ่งปกติจะถูกทิ้งไปอย่างไม่ถูกวิธี
- เขาเริ่มลงมือทำ โดยการหาพาร์ทเนอร์เป็นบริษัทรีไซเคิลที่ได้มาตรฐานมารับซื้อและจัดการของเสียเหล่านี้อย่างถูกต้อง
- เขาเล่าเรื่องนี้ ผ่านการทำป้ายไวนิลเล็กๆ ในอู่และโพสต์ลง Facebook ว่า “ที่อู่ช่างใหญ่ เราใส่ใจโลก น้ำมันเครื่องเก่าทุกหยดถูกส่งไปกำจัดอย่างถูกวิธี” ผลลัพธ์: การเปลี่ยนแปลงเล็กๆ นี้สร้างความแตกต่างอย่างมหาศาล มันสร้างความ “น่าเชื่อถือ” และทำให้ลูกค้ารู้สึกดีที่ได้ใช้บริการอู่ที่รับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม กลายเป็นจุดแข็งที่อู่อื่นไม่มี
การเดินทางหมื่นลี้ เริ่มต้นที่ก้าวแรก: ความยั่งยืนของธุรกิจคุณก็เช่นกัน
การสร้างธุรกิจที่ยั่งยืนไม่ใช่การวิ่งแข่งร้อยเมตร แต่คือการวิ่งมาราธอนที่ไม่จำเป็นต้องออกตัวอย่างรวดเร็วเสมอไป แค่เพียงคุณก้าวออกไปอย่างสม่ำเสมอ คุณไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์แบบตั้งแต่วันแรก แค่ต้องดีกว่าเมื่อวานนี้
ภารกิจทั้ง 5 ข้อนี้ไม่ใช่แค่การทำ ESG แต่คือการทำธุรกิจที่ดีขึ้นในทุกๆ ด้าน ลองเลือกสัก 1 ข้อที่คุณคิดว่าง่ายที่สุด แล้วเริ่มต้นลงมือทำตั้งแต่วันนี้ เพราะก้าวเล็กๆ ที่คุณทำในวันนี้ คือรากฐานที่แข็งแรงของธุรกิจคุณในวันพรุ่งนี้ ปรึกษา Norm Thing ที่ปรึกษาธุรกิจของคุณได้เลย
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
- กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม – คู่มือการพัฒนาสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียว: https://greenindustry.diw.go.th/webgi/wp-content/uploads/2022/06/GI_Manual_Thai.pdf
- การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (EGAT) – เคล็ดลับการประหยัดพลังงาน
- ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย – ความรู้เบื้องต้นเรื่อง ESG:https://setsustainability.com/libraries/1176/item/esg-knowledge-package-
- สภาหอการค้าแห่งประเทศไทย – โครงการที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืน: https://www.thaichamber.org
